Zacznijmy od początku. Czym jest Ajurweda?
Ayus – Życie rozumiane z perspektywy ciała, umysłu i duszy.
Veda – Nauka, wiedza
Można więc powiedzieć, że Ajurweda jest wiedzą o życiu, lecz tak naprawdę, jest to wyrażenie zbyt ogólne. Wg mnie najbardziej trafnie zdefiniował pojęcie Ajurwedy Vasant Lad:
Ajurweda jest sztuką życia w harmonii z prawami natury. Jest to starożytna naturalna mądrość odnosząca się do zdrowia i uzdrawiania – nauka o życiu. Jej celem jest zachowanie zdrowia przez osoby zdrowe i uzdrowienie osób z zaburzeniami. Zarówno zapobieganie (utrzymanie dobrego zdrowia), jak i uzdrawianie dokonywane są środkami całkowicie naturalnymi.
Zatem Ajurweda skupia się zarówno na prewencji zaburzeń, jak i ich leczeniu.
Wykorzystuje do tego m.in. pożywienie, zioła, styl życia, medytacje, pranajamy (ćwiczenia oddechowe), masaże, zabiegi, a także panchakarmę (najsilniejszą terapię leczniczą wykorzystywaną w Ajurwedzie).
Jest to holistyczny sposób uzdrawiania uwzględniający w równej mierze ciało, umysł i duszę. Co więcej, Ajurweda obejmuje nie tylko samą jednostkę, jako indywidualność, ale także jako część większego systemu, która wchodzi w interakcje społeczne i żyje w określonym ekosystemie. Zdrowie, jak wyjaśnia Ajurweda, jest stanem doskonałej równowagi trzech konstytucji ciała (dosha). Przy czym równowaga ta jest dla każdego inna. Każdy z nas ma własny układ dosh (prakriti), z którym przychodzi na świat i ten układ jest dla niego najbardziej sprzyjający. Prakriti (własny, pierwotny układ dosh) jest niezmienne przez całe życie i jest punktem, do którego dążymy w celu osiągnięcia równowagi.
Trzy konstytucje organizmu w Ajurwedzie
W Ajurwedzie rozróżniamy trzy podstawowe energie (doshe): Vata, Pitta, Kapha. Powstają one z połączenia znanych nam 5 żywiołów: woda, ogień, powietrze, ziemia, przestrzeń.
- Vata jest połączeniem przestrzeni i powietrza (ruch);
- Pita z kolei łączy wodę i ogień (ogień trawienny, metabolizm);
- Kapha to zespolenie ziemi i wody (struktura i nawilżanie).
Każda z dosh ma konkretne cechy, mocne i silne strony oraz predyspozycje.
Reasumując
Stan energii subtelnych (Vata, Pitta, Kapha), z którym przychodzimy na świat to Prakriti.
Oddziaływanie czynników środowiskowych, w których się znajdujemy, powoduje wytrącenie z naszego prakriti czyli "stanu idealnego". Wpływają na to m.in. praca, tempo życia, emocje, stres, sposób żywienia, sposób spędzania wolnego czasu. Stan, który diagnozujemy w chwili obecnej, uwzględnia wszystkie te czynniki i jest określany jako Vikriti. Im bliżej "stanu początkowego" jesteśmy, tym lepiej się czujemy. Zatem większość działań w Ajurwedzie będzie skierowana na regulację tych trzech subtelnych energii, w taki sposób, by znaleźć się najbliżej "ustawień początkowych". Środowisko zewnętrzne nieustannie się zmienia, zatem utrzymanie zdrowia wymaga ciągłego dostosowywania się (regulacji trzech dosh w celu utrzymania równowagi organizmu).
Obecność, uważność, koncentracja na chwili obecnej ułatwia zaobserwowanie zmian zachodzących zarówno w całym systemie, jak i w nas i dostosowywania się do nich.
Praktykując Ajurwedę świadomie obserwujesz swój organizm i balansujesz pomiędzy tymi trzema energiami w taki sposób, by utrzymywać równowagę, która prowadzi do zdrowotności, ale i długowieczności. Choć początkowo wszystko to brzmi dość skomplikowanie, istnieją proste i skuteczne sposoby na balansowanie dosh w organizmie. Mam nadzieję, że w tym krótkim artykule udało mi się zwięźle przedstawić podstawowe założenie Ajurwedy.