Dosza Vata składa się z połączenia elementów powietrza i przestrzeni. Jest zatem związana z lekkością, ruchem i suchością. Najszybciej wytrąca się z równowagi, ale także najszybciej da się ją ustabilizować.

To ona jako pierwsza zaburza nasze prakriti (nasz indywidualny układ dosh) i wytrąca cały układ z równowagi, wpływając na inne doshe. Stąd też wiele osób nazywa ją "Królową wszystkich dosh". Większość naszych chorób jest spowodowana nadmiarem Vaty (dzisiejszy świat mocno podnosi Vatę). Warto zatem nieustannie dbać o jej optymalny poziom.

Jaka jest dosha Vata?

Poniżej opisuję "czystą Vatę" – "czyste" konstytucje są rzadko spotykane. Nie musisz więc mieć wszystkich opisywanych cech, lecz większość, by można stwierdzić dominującą Vatę w Twoim układzie dosh. (By precyzyjnie określić Prakriti najlepiej udać się do Konsultanta lub lekarza Ajurwedy, który za pomocą obserwacji ciała i zadawania wielu pytań będzie w stanie je określić.)

Vata, to także pewne cechy, które zauważasz w swoim organizmie, gdy wytrącasz się z równowagi. Np. będąc konstytucyjnie Pittą-Kaphą w okresie "rozchwiania" zauważasz u siebie cechy Vata.

Konstytucja Vata - Wygląd

Osoby o konstytucji Vata są szczupłe, słabo umięśnione, często towarzyszy im niedowaga. Widoczne są wystające kości. Skóra jest sucha, szorstka, szarawa. Krążenie jest słabe, więc bardzo często towarzyszy odczucie zimnych rąk i nóg. Włosy są dość słabe, suche, kruche, lekko kręcone, często każdy układa się w inną stronę. Cechuje je niskie czoło oraz delikatne brwi, przez które często prześwituje skóra. Nos jest nierówny, skrzywiony i zadarty. Oczy są głęboko osadzone i znajdują się blisko siebie. Białko ma szare zabarwienie. Zęby są nierówne, wystające, a przy uśmiechu często widać dziąsła. Usta często są suche i spękane. Charakterystyczne dla Vaty są także suche, łamliwe, kruche paznokcie oraz strzelające stawy. Vata starzeje się szybciej, niż wynikałoby to z jej wieku. Najczęściej zmarszczki na czole są ułożone poziomo.

Vata dosha - Tendencje

Najlepiej się czują gdy jest ciepło i gorąco. Najgorsza pogoda dla Vat to ta, gdy jest zimno i wietrznie. Pocą się powoli i bardzo delikatnie. To te osoby, które potrafią siedzieć w saunie długo, ponieważ jeszcze nie zaczęły się pocić, podczas gdy inni już 2 razy się schładzali. ;) Vata jest nieustannie w ruchu. Tym codziennym, ale także patrząc szerzej, w makroskali. Nie lubi bezczynności, najchętniej ciągle byłaby zajęta. Ciężko jej usiedzieć w jednym miejscu. Chodzi szybko, ciągle się spieszy. Lubi zmiany, często więc zmienia pracę, miejsce zamieszkania, czy wystrój mieszkania. Lubi także podróżować. Nie ma jednak dobrej orientacji w terenie i słabo radzi z mapami.

Mówi szybko, w pośpiechu, często niezgrabnie, chaotycznie: gubi wątki, powtarza się, robi długie dygresje, nieustannie macha rękoma. Jej energia nie jest stabilna, zależy od dnia. W związku z czym często zmienia plany, bo okazuje się, że nie ma energii. To Vata najczęściej odwołuje spotkania tego samego dnia. Właśnie z tego powodu, że jej energia zmienia się z dnia na dzień. Wczoraj, umawiając się na spotkanie, tryskała energią, a dziś czuje się wykończona i przytłoczona. Vaty są towarzyskie, mają wielu znajomych i nieustannie poznają nowych. Mają otwartą głowę, są niesamowicie kreatywne, często to "dusze artystyczne". W mig zapoznają się z nowymi ideami. Same mają mnóstwo pomysłów i najchętniej realizowałyby je wszystkie, bo trudno im wybrać priorytety. Charakterystyczne dla Vat jest szybkie zachwycenie się danym tematem, zachłyśnięcie nim, po czym ten zapał szybko się wypala i nie dokańczają projektu. Kolejnego projektu. Szybko się poddają. Podobnie jest z uczeniem: szybko zapamiętują, ale równie szybko zapominają. Ciężko im także przez dłuższy czas utrzymać koncentrację. Vaty nie potrafią oszczędzać. Szybko wydają pieniądze bez większego zastanowienia. Ciężko im planować wydatki. Zwykle nie mają jednak zbyt dużych oczekiwań finansowych.

Jaka jeszcze jest dosha Vata?

Cechuje je lękliwość, nerwowość, strach, tendencja do niskiego poczucia własnej wartości, skłonność do depresji. Vata zwykle opracowuje najbardziej czarny scenariusz i przewiduje najgorsze. Często doświadcza wewnętrznej pustki. Gdy myśli o przyszłości nieustannie się zamartwia, jak to będzie i czy da radę. Myśląc o przeszłości zachowuje się dość podobnie, wciąż rozmyśla o tym co wtedy mogła powiedzieć lub zrobić. Nieustannie się zadręcza. Szybko się ekscytuje i trudno jej się uspokoić. Ciężko jej utrzymać rytm. Gdy Vata jest zaburzona słabo sypia – trudno jej zasnąć i łatwo ją wybudzić.

Vata ma niestabilne, bardzo zmienne trawienie. Jednego dnia potrafi prawie nic nie jeść, drugiego zje przysłowiowego "konia z kopytami". Jest nieregularna. Na apetyt ogromny wpływ mają emocje. Często, będąc zaangażowana w różne sprawy, zapomina o jedzeniu. Najbardziej lubi smak słodki, kwaśny i słony. Jest otwarta na nowe dania, ciekawa nowych smaków. Jednocześnie jest wybredna i jeśli coś jej nie smakuje, to nie zje. Od strony układu pokarmowego zwykle doskwierają jej na zmianę zaparcia i biegunki. Jednak zdecydowanie dominują zaparcia. Ponadto często ma wzdęcia, zaparcia i gazy. Zwykle jej stolec jest suchy, przypomina kozie bobki. Zapomina także o piciu. Pragnienie jest niestabilne i zmienne. Nie przepada za smakiem czystej wody, woli raczej napoje ze smakiem.

Vaty mają słabą odporność. Często chorują. Mają wiele chorób, często są one "tajemnicze" i trudno znaleźć przyczynę tej choroby.

Najczęstszymi dolegliwościami Vaty są:

zaparcia, wzdęcia, gazy, alergie pokarmowe, wychłodzenie, zimne ręce i stopy, trudność z przybraniem na wadze, anemia, nerwica, depresja i inne choroby psychiczne, słaba pamięć i koncentracja, bezsenność, choroby autoimmunologiczne, np. RZS, łuszczyca, Hashimoto niedoczynność i nadczynność tarczycy, małe libido, suchość pochwy, sucha skóra, tiki nerwowe, bóle kręgosłupa, strzelające stawy, problemy z nerkami, pęcherzem moczowym, macicą i z jajnikami.

Co zaburza Vatę?

  • Częste podróże;
  • Pośpiech;
  • Zadręczanie się;
  • Brak rytmu – nieregularny tryb życia;
  • Pomijanie posiłków;
  • Zimne jedzenie;
  • Suche jedzenie (pieczywo chrupkie, paluszki, krakersy etc.);
  • Zbyt lekkie jedzenie (np. sałatki);
  • Surowe warzywa i warzywa, które powodują wzdęcia;
  • Ciężkostrawne jedzenie;
  • Jedzenie pod wpływem emocji;
  • Zimno, wiatr;
  • Hałas;
  • Głośna muzyka;
  • Mówienie;
  • Częste rozmowy przez telefon;
  • Nauka;
  • Intensywny wysiłek fizyczny;
  • Przepracowywanie się;
  • Używki;
  • Trudne sytuacje życiowe.